Những người nuôi chó và mèo thường đưa ra rất nhiều giả thuyết về trí thông minh của “những người bạn đồng hành bốn chân” của họ. Thế nhưng, liệu bạn có thể giải được câu hỏi mang tính thời đại: Chó hay mèo – Loài nào thông minh hơn?
Hóa ra, câu trả lời không đơn giản như chúng ta vẫn tưởng tượng.
Chó hay mèo thông minh hơn?
Bà Alexandra Horowitz – một nhà nghiên cứu cấp cao chuyên về nhận thức của chó tại Đại học Barnard (New York), cho rằng thói quen so sánh trí thông minh của con người với các loài động vật khác là hoàn toàn sai lầm.
“Các nhà nghiên cứu về chó, mèo không nghiên cứu về ‘trí thông minh’; chúng tôi xem xét các khía cạnh khác nhau của nhận thức”, bà Alexandra cho biết.
“Mèo rất thông minh trong những việc mèo cần làm, và chó biết làm những việc của chúng”, bà nhận xét. “Tôi không nghĩ sẽ có ý nghĩa gì khi nói về sự ‘thông minh’ tương đối của các giống loài.”
Chó và mèo thông minh theo những cách khác nhau. (Ảnh: Getty Images)
Brian Hare, giáo sư nhân chủng học tiến hóa tại Đại học Duke, đồng ý với nhận định nêu trên.
“Hỏi liệu một con chó có thông minh hơn một con mèo hay không cũng giống như hỏi liệu một cái búa có phải là một công cụ tốt hơn một cái tuốc nơ vít hay không”, giáo sư Brian nói.
Điều này không có nghĩa là các nhà nghiên cứu hành vi động vật đã không cố gắng đo lường trí thông minh của chó và mèo – hay chính xác hơn là khả năng nhận thức vượt quá khả năng cần thiết để duy trì sự sống.
Kristyn Vitale, trợ lý giáo sư về hành vi và sức khỏe động vật tại Đại học Unity ở Maine, cho biết trí thông minh của động vật thường được chia thành ba lĩnh vực lớn, bao gồm: Khả năng giải quyết vấn đề, hình thành khái niệm, và trí thông minh xã hội.
Điển hình như một số nghiên cứu cho thấy mèo có thể phân biệt giữa tên của chúng và các từ có âm thanh tương tự. Mèo cũng được cho là có tương tác nhiều hơn với thức ăn, đồ chơi và mùi hương.
Sự quan tâm của con người cũng tạo nên sự khác biệt đối với loài mèo. Một nghiên cứu năm 2019 được công bố trên tạp chí Behavioral Processes cho thấy một khi con người chú ý đến mèo, mèo sẽ đáp lại bằng cách dành nhiều thời gian hơn cho người đó.
Ở một trong những nghiên cứu hiếm hoi so sánh trực tiếp giữa mèo và chó, các nhà nghiên cứu không tìm thấy sự khác biệt đáng kể giữa khả năng tìm thức ăn của chúng dựa trên các tín hiệu chỉ tay của con người.
Kích thước não có ảnh hưởng?
Một quan niệm phổ biến cho rằng kích thước não sẽ quyết định trí thông minh tương đối. Nếu điều này là đúng, thì chó có vẻ chiếm ưu thế hơn so với mèo.
Tuy nhiên, các nghiên cứu hiện đại lại chứng minh điều ngược lại, khi không thể suy đoán tập tính của giống loài dựa trên kích thước não của chúng.
Một sai lầm thường mắc phải, đó là chúng ta có thói quen so sánh những thứ không tương đồng. Thí dụ như chó thường được hòa nhập xã hội và tham gia các lớp học đào tạo. Chúng ta cũng dành nhiều thời gian để dạy chúng, cho chúng lên xe, đến công viên…
Trong khi đó, mèo lại ít khi được tham gia vào các hình thức xã hội hóa, cũng như đào tạo này. Thực tế nhiều trường hợp cho thấy mèo cũng làm được những điều tương tự một con chó nếu được huấn luyện bài bản, và thậm chí còn tốt hơn.
Như vậy, rõ ràng mèo không bị giới hạn bởi trí thông minh, và sẽ là không thể để đánh giá đúng trí thông minh đặc biệt của các loài thú cưng như chó và mèo.
