Một nghiên cứu mới đến từ Cơ quan Khảo sát Nam Cực và Tổ chức Hợp tác Sông băng Quốc tế (ITGC) đã tiết lộ, sông băng Thwaites ở Nam Cực (còn được gọi là sông băng Ngày tận thế) có kích thước bằng bang Florida, Mỹ đang tan chảy nhanh bất ngờ và có thể nhanh chóng sụp đổ.
Mặc dù sự tan chảy tổng thể của băng trên con sông này chậm hơn dự kiến, song các vết nứt và các khu vực dễ bị tổn thương khác đang mất băng nhanh hơn nhiều.
Điều này, có thể khiến toàn bộ sông Thwaites sụp đổ và gây ra mực nước biển dâng lên thảm khốc.
Nhà nghiên cứu người Anh Peter Davis của Cơ quan Khảo sát Nam Cực cho biết: “Những gì chúng tôi tìm thấy là mặc dù băng tan chảy chậm, song ở những vị trí thềm, các vết nứt đang mất băng nhanh chóng dẫn đến sự mất cân bằng sông băng khiến nó có thể đổ sập”.
Sông băng Thwaites nằm ở Tây Nam Cực, có diện tích 192.000 km2. Một phần của nó nhô ra đại dương và phần còn lại nằm trên nền đá do đó ngăn không cho sông băng này trượt ra biển.
Đáng chú ý, do sông băng Thwaites dốc xuống biển, nên nó đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi nhiệt độ khí hậu và đại dương, dẫn đến mất băng nhanh chóng.
Theo các nhà khoa học, sự sụp đổ của sông băng này sẽ khiến mực nước biển toàn cầu dâng cao 65cm.
Cùng với đó, nó sẽ làm mất ổn định các sông băng lân cận, vì thế trong tương lai sẽ khiến mực nước biển tăng thêm gần 10 mét.
Để đánh giá tình trạng của sông băng, nhóm nghiên cứu từ hai tổ chức trên đã kết hợp quan sát tốc độ tan băng và tính chất của con sông này. Họ đã khoan một lỗ sâu vào băng tới 578 mét và đưa xuống đó một con robot.
Thiết bị này có thể cung cấp những thông tin vùng nối đất của sông Thwaites – điểm mà sông băng chạm đáy đại dương mà trước đây không thể thực hiện được.
Kết quả cho thấy, vùng nối đất của con sông này đã mất đi 14km kể từ năm 1990 khiến nó trở thành một trong những sông băng thay đổi nhanh nhất ở Nam Cực.
Bên cạnh đó, dữ liệu mới còn cung cấp cho các nhà khoa học một bức tranh rõ ràng hơn về những gì đang diễn ra của sông băng Thwaites.
Cụ thể, các trong các vết nứt đang tan chảy nhanh và chúng có khả năng gây nguy hiểm khi nước chảy qua sẽ truyền nhiệt và muối vào băng.
Điều này khiến các vết nứt có thể được mở rộng trong thềm băng gây nên sự mất ổn định của con sông.
Đáng chú ý, các nhà nghiên cứu đã rất sốc khi phát hiện ra sự tan chảy dưới đáy thềm băng tạo ra một hình giống như cầu thang – được gọi là ruộng băng bậc thang, đồng nghĩa băng dưới thềm đang tan chảy nhanh chóng.
Sự tan chảy nhanh chóng trong các ruộng băng bậc thang, vết nứt càng lớn là những yếu tố dẫn đến việc ổn định sông Thwaites trong tương lai, đặc biệt là các vết rạn nứt xảy ra trong khu vực thềm băng nhanh chóng gây ra sự sụp đổ của cả con sông.
Theo Space