Theo PHYS, các “ma hóa thạch” này có niên đại 94, 120 và 183 triệu năm, liên kết trực tiếp với 3 cuộc đại tuyệt chủng xảy ra cùng cách với những gì mà Trái Đất đang biến đổi.
“Ma hóa thạch” thực ra là nhóm sinh vật phù du đơn bào gọi là coccoliththophores. Qua kính hiển vi, những khối đá mà chúng từng nằm bên trong còn hiện rõ từng đường nét của các cơ thể quái dị và phức tạp.
“Ma hóa thạch” được khai quật từ đá kỷ Jura ở Yorkshire (Ảnh: Science).
Cơ thể không xương của chúng đã bị thời gian làm tiêu biến hoàn toàn, nhưng cũng tồn tại đủ lâu để phần trầm tích bao bọc lấy chúng hóa thạch, dẫn đến hiện tượng kỳ lạ nói trên.
“Ma hóa thạch” có đường kính hẹp hơn 15 lần so với sợi tóc người – xấp xỉ 5 phần nghìn mm, nhưng cực kỳ sắc nét, giúp nhóm khoa học gia dẫn đầu bởi giáo sư Paul Bown từ University College London (UCL, trường thành viên của Viện Đại học London – Anh) tái hiện lại hoàn hảo các sinh vật cổ đại. Và chúng đã giúp lấp đầy một khoảng trống làm đau đầu các nhà cổ sinh vật học nhiều năm.
Giáo sư Vivi Vajda từ Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Thụy Điển, đồng tác giả, giải thích rằng trước đây các nhà khoa học chỉ đi tìm chính bản thân các sinh vật phù du đó mà thiếu chú ý đến các phiến đá có thể ẩn chứa “ma hóa thạch” nên có nhưng giai đoạn mà hồ sơ hóa thạch về dòng họ này bị đứt đoạn.
Đặc biệt hơn, những con “ma hóa thạch” vừa khai quật liên quan đến Sự kiện thiếu khí đại dương Toarcian (T-OAE, xảy ra 183 triệu năm trước), Sự kiện thiếu khí đại dương 1a (120 triệu năm trước) và Sự kiện thiếu khí đại dương 2 (94 triệu năm trước).
Nguyên nhân của cả 3 sự kiện – vốn gây ra “tận thế” cho đa số các loài trong đại dương và suy giảm mạnh các loài trên mặt đất do ảnh hưởng đến chuỗi thức ăn – đều do một nguyên nhân mà ngay hôm nay con người hiện đại phải đối mặt: nóng lên toàn cầu. Dù tác động từ tự nhiên hay nhân tạo, hậu quả của nóng lên toàn cầu thường là như nhau.
Vì vậy việc nghiên cứu các “ma hóa thạch” sẽ giúp giới khoa học hiểu rõ những gì xảy ra với sinh vật phù du, một trong những loài hiếm hoi vẫn cố gắng sinh tồn được thông qua các biến đổi có thể có lợi hay có hại cho sinh vật khác.
Từ đó, họ sẽ dự báo được những gì xảy ra với chuỗi thức ăn khi nhiệt độ toàn cầu ngày một tăng, cách thức mà nóng lên toàn cầu gây ra các sự kiện tuyệt chủng, cách sinh vật phù du phục hồi sau những cái chết hàng loạt… để có dự báo cho tương lai.
Nghiên cứu vừa công bố trên tạp chí Science.
