Homo neanderthalensis, tức người Neanderthals từ lâu đã trở thành mối quan tâm đặc biệt của giới khoa học bởi có thể là những con người khác loài cuối cùng từng tồn tại song song với người tinh khôn Homo sapiens chúng ta.
Và dường như, họ không hề kém phát triển.
Người Neanderthals là một loài “siêu nhân”? – Ảnh: Bảo tàng Neanderthals
1. Cơ thể “siêu anh hùng” bẩm sinh
Người Neanderthals có thể là một cộng đồng toàn những người “6 múi” như các siêu anh hùng trong phim ảnh, cả nam và nữ, người lớn hay trẻ em!
Một nghiên cứu công bố trên Science Advances, dẫn đầu bởi Trung tâm Nghiên cứu Quốc gia về Tiến hóa con người ở Burgos (Tây Ban Nha), đã “tái tạo” lại cơ thể của một đứa trẻ Neanderthals từ bộ xương khá hoàn chỉnh. Kết quả gây sốc: cậu bé có vòm ngực sâu, nở nang với 2 lá phổi khỏe để có đủ dưỡng khí duy trì một cơ thể có những múi cơ rắn chắc, cho dù cậu chỉ mới… 2,5 tuổi.
Hài cốt đứa trẻ mới 2,5 tuổi cho thấy một thân hình với vòm ngực rộng và cơ bắp rắn chắc – Ảnh: Trung tâm Nghiên cứu Quốc gia về Tiến hóa con người
Nghiên cứu khác, mới công bố trên Proceedings of The Royal Society B vào tháng 11-2021 tiếp nối sự kinh ngạc này khi tìm ra bằng chứng cho thấy trẻ em Neanderthals 4 tháng tuổi đã có thể… ăn như người lớn với những chiếc răng sữa phát triển hoàn chỉnh. Điều này cũng nhằm nuôi cơ bắp đồ sộ và bộ não lớn của chúng: não người Neanderthals vốn lớn hơn não người hiện đại chúng ta.
Hộp sọ một người Neanderthals trưởng thành – Ảnh: Bảo tàng Neanderthals
2. Vừa là thợ săn, vừa là người cá
Việc người Neanderthals là những thợ săn tài tình, “khắc tinh” của những con ma mút hay thú dữ khổng lồ đã được biết đến nhiều. Tuy nhiên một nghiên cứu dẫn đầu bởi Đại học Washington ở St Louis, Missouri (Mỹ), dựa trên 23 bộ hài cốt Neanderthals đã tìm thấy chiếc tai “người cá” trên phân nửa số cá thể khác loài ấy.
Đó là dạng “tai của người lướt sóng” (EAE) chỉ sự phát triển bất thường của xương ống tai, xuất hiện ở những người phải tiếp xúc quá thường xuyên của điều kiện lạnh, ẩm ướt, nhiều gió… như các vận động viên chèo thuyền, lướt sóng hay những người sinh sống ở vùng đảo, quen đi biển từ nhỏ.
Tỉ lệ mang EAE nhiều đến thế cho thấy một bộ phận lớn người Neanderthals còn là những “người cá” thiện chiến và nguy hiểm ở biển khơi, đã nhiều lần lặn xuống biển, săn tìm thực phẩm.
3. Trí thông minh phát triển sớm
Năm 2020, bằng chứng gây sốc đầu tiên cho thấy người Neanderthals phát triển trí thông minh sớm được tìm thấy ở bởi nhóm nghiên cứu từ Đại học Kenyon ở Ohio (Mỹ): một đoạn sợi bện cho thấy họ biết bện sợi, đan lát.
Năm vừa qua, nhiều bằng chứng thậm chí còn sốc hơn được hé lộ. Đơn cử như phát hiện về bộ công cụ được… sản xuất công nghiệp từ dãy núi Swabian Alps, phía Tây Nam nước Đức. Từ 45.000-52.000 năm trước, nhóm thợ săn Neanderthals đã có cả một quy trình sản xuất chặt chẽ và kỹ lưỡng dành cho các công cụ săn bắn và lao động, nên các vật dụng của họ rất tương đồng nhau. Một số vật còn được tái chế theo quy trình chuẩn khi hư hỏng.
Các công cụ được “sản xuất công nghiệp” – Ảnh: PLOS ONE
Còn tại Hohle Fels ở địa điểm khảo cổ “Swabian Jura” của Đức, người ta tìm thấy một loạt mũi giáo đá hình chiếc lá được gắn vào cán gỗ bằng keo thực vật rồi buộc dây cho chắc. Trước đó, kỹ thuật tạo ra mũi tên, mũi giáo được cho là của tổ tiên chúng ta và sau đó tới hàng chục ngàn năm. Nhưng các mũi tên ở Đức thuộc về người Neanderthals, những người đã biến mất khỏi địa cầu 30.000-40.000 năm trước.
Vòng tay cẩm thạch của người Neanderthals – Ảnh: Siberian Times
Gần đây nhất là kho trang sức được khai quật tại hang Denisova ở Siberia, nơi người Neandethals và Denisovans từng sinh sống. Các món trang sức như vòng, nhẫn cẩm thạch, trâm cài bằng xương… có kiểu dáng và cách chế tác y hệt các món đồ hiện đại!
