Cận cảnh sinh vật cổ đại được hồi sinh từ lớp băng vĩnh cửu ở Siberia (Ảnh: PLOS Genetics).
Mới đây, các nhà khoa học đã tìm thấy một loài giun cổ đại sau khi chúng được “hồi sinh” từ giấc ngủ kéo dài 46.000 năm tại lớp băng vĩnh cửu ở Siberia.
Đây là một loài giun đũa đã tuyệt chủng, và chưa từng được biết đến trước đây. Tên khoa học của chúng là Panagrolaimus kolymaensis.
Những phân tích carbon phóng xạ tiết lộ rằng P. kolymaensis nhiều khả năng đã bị đóng băng từ cuối kỷ Pleistocen (45.839 – 47.769 năm trước), ở độ sâu khoảng 40 mét trong lớp băng vĩnh cửu trên bờ sông Kolyma, đông bắc Siberia.
Theo các tác giả, phát hiện này cho thấy các tuyến trùng hoàn toàn có thể sống khỏe trở lại sau hàng chục ngàn năm bị đóng băng. Trên thực tế, cá thể được lấy về là một con cái, và nó đã bắt đầu sinh nở ngay khi sống lại.
Được biết, giun đũa (hay tuyến trùng) là một trong số ít những sinh vật trên Trái Đất có khả năng sống sót tại môi trường khắc nghiệt trong thời gian dài. Để làm như vậy, chúng chuyển vào một trạng thái được gọi là “cryptobiosis”.
Đây giống như một cấp cao hơn của trạng thái “ngủ đông”. Tại đó, tất cả các quá trình trao đổi chất có thể đo lường đều tạm ngừng cho đến khi điều kiện môi trường được cải thiện.
Nhờ vậy, sinh vật có thể sống sót ngay cả trong điều kiện nhiệt độ đóng băng, không có oxy, hoặc hơi nước.
Các tác giả của nghiên cứu khẳng định phát hiện này có ý nghĩa lịch sử đối với sự hiểu biết của chúng ta về các quá trình tiến hóa. Chúng mở ra cơ hội để nhân loại tái lập các giống loài đã tuyệt chủng từ hàng thiên niên kỷ trước thông qua mã gen.
Dẫu vậy, việc băng vĩnh cửu bị tan chảy ở Siberia có thể đối mặt với nguy cơ giải phóng các virus và vi khuẩn gây bệnh cổ đại. Nếu sống sót và lây nhiễm thành công cho các cá thể sống, chúng hoàn toàn có thể hồi sinh cả một đại dịch thảm khốc.
