AI ngày càng gây nhiều ấn tượng khi các nhà khoa học tìm ra cách sử dụng ưu điểm của nó. (Ảnh: phonlamaiphoto/Adobe)
Vài tháng gần đây, thậm chí vài năm trở lại đây, chúng ta đang chứng kiến sự phát triển và ứng dụng vào đời sống ngày một sâu rộng của trí tuệ nhân tạo (AI), chẳng hạn như ChatGPT đang “thống trị” các mặt báo tin tức.
Trong một thí nghiệm có thể nói là gây sốc mới đây, các nhà nghiên cứu đã sử dụng AI để bắt chước quá trình tiến hóa của loài người và kết quả có khi còn tốt hơn những gì chúng ta thấy.
Ở đây chúng ta không nói về AI dưới dạng một anh hùng siêu nhân hay cái gì khác tương tự, cũng không nhắc lại là các nhà khoa học đã tạo ra được những con robot có thể hóa lỏng rồi lại biến trở lại hình dạng ban đầu như trong phim Kẻ hủy diệt.
Thay vào đó, chúng ta sẽ nói về AI bắt chước quá trình tiến hóa của con người bằng cách thiết kế được trình tự của 20 acid amino tạo nên protein, thành tố của bộ gen.
Các nhà khoa học đã so sánh các protein do AI tạo ra với các protein sinh ra tự nhiên trong quá trình tiến hóa của loài người và vô cùng kinh ngạc nhận thấy AI đã có thể bắt chước được con người. Trong báo cáo công bố trên tạp chí Công nghệ Sinh học Tự nhiên, nhóm nghiên cứu đã trình bày quá trình bắt chước này diễn ra như thế nào.
Họ không hề tạo ra một AI mới hoàn toàn nhằm mục đích bắt chước đó, mà họ sử dụng một mô hình ngôn ngữ lập trình có sẵn. Các nhà nghiên cứu đã dùng ProGen, một ngôn ngữ tự nhiên của hãng Salesforce.
Có thể nhận thấy rằng AI bắt chước tiến hóa của con người không khác mấy so với ChatGPT và các mô hình ngôn ngữ khác, nhưng chính vì nó không khác nhiều nhưng lại tạo ra kết quả bất ngờ nên nó càng trở nên đặc biệt ấn tượng.
Các nhà nghiên cứu bắt đầu bằng việc đào tạo cho ProGen với 280 triệu protein. Từ đó, AI “được tối ưu hóa nhiều lần thông qua việc học cách dự đoán xác suất sinh ra acid amino tiếp theo dựa trên các acid amino đã có trong một chuỗi thô ban đầu. Cuối cùng, các nhà nghiên cứu tập trung vào 5 protein nhân tạo cụ thể để giúp cho AI bắt chước quá trình tiến hóa của con người một cách hiệu quả.
Ấn tượng hơn nữa là theo ước tính, khoảng 73% protein do ProGen tạo ra có thể hoạt động được, so với protein tự nhiên chỉ có 59% hoạt động được. Như vậy, có vẻ như AI có khả năng phát hiện các cách thức tiến hóa và thậm chí bắt chước quá trình tiến hóa của con người cho dù nó không được thiết kế để phục vụ mục đích này.
Các AI khác như ChatGPT chẳng hạn, cũng đã gây sốt trong thời gian ngắn vừa qua, thậm chí còn có nghị sỹ Mỹ sử dụng ChatGPT để viết dự thảo luật. Với thành công mới đầy khích lệ của AI như vậy, không khó để chúng ta hiểu được vì sao một số nhà khoa học tin rằng AI sẽ hủy diệt loài người.
